Εγκύκλιος του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ.Ιεροθέου για τα Χριστούγεννα

Ἔτσι, ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, καί τό ὄνομα Χριστός εἶναι τῆς ὑποστάσεως, καί δέν λέγεται μόνον γιά μιά φύση, ἀλλά σημαίνει καί τίς δύο φύσεις. Γιατί ὁ Ἴδιος ἔχρισε τόν ἑαυτό Του, ὡς Θεός δίνοντας τό χρῖσμα στό σῶμα μέ τήν θεότητά Του, καί λαμβάνοντας τό χρῖσμα ὡς ἄνθρωπος, καί τό χρῖσμα τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἡ θεότητα, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμα­σκηνό. Εἶναι ὄντως μεγάλο μυστήριο, τό πῶς ἑνώθηκαν οἱ δύο φύσεις στόν Χριστό, θεία καί ἀνθρωπίνη σέ μιά ὑπόσταση, γι’ αὐτό τό ὄνομα Χριστός εἶναι ὄνομα τῆς ὑποστάσεως, καί ὄχι τῆς μίας ἀπό τίς δύο φύσεις.

Ἔτσι, τό ὄνομα Χριστός δηλώνει κυρίως τό συναμφότερον, δηλαδή τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο, τόν Θεάνθρωπο, μόνον τήν Θεότητα ἤ τήν ἀνθρωπότητα, πάντο­τε, ὅμως, δυνάμει τοῦ τρόπου τῆς ἀντιδόσεως.Τό σημαντικό εἶναι ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἕνα μεγάλο μυστήριον, «τό μόνον καινόν ὑπό τόν ἥλιον», καί, φυσικά, εἶναι μεγάλο δῶρο τό νά λεγόμαστε Χριστιανοί, ἀφοῦ μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρῖσμα ἑνωνόμαστε μέ τόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος κατοικεῖ «διά τῆς πίστεως ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν» (Ἐφ. γ΄, 17).Αὐτήν τήν μεγάλη ἑορτή τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυ­ρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρίν διαβαστῆ τό ἀποστολικό κείμενο ἀπό τήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύ­λου, προ­τάσσεται ὁ ψαλμικός στίχος «πᾶσα ἡ γῆ προσκυ­νησάτωσάν σοι καί ψαλάτωσάν σοι» (Ψαλμ. 65, 4). Δηλαδή στρεφό­μαστε στόν Χριστό καί τοῦ λέμε, ὅτι ὅλη ἡ γῆ ἄς σέ προσκυνήση καί ἄς ψάλη γιά σένα ὕμνους. Καί συγχρόνως λέμε καί ἄλλο ψαλμικό χωρίο: «Ἀλαλάξατε τῷ Θεῷ, πᾶσα ἡ γῆ» (Ψαλμ. 97, 4), δηλαδή, ἄς ἀναπέμπη ὅλη ἡ γῆ στόν Θεὀ ἀλαλαγμούς χαρᾶς.

Πράγματι, σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς ὑπάρχουν Χριστιανοί οἱ ὁποῖοι αὐτές τίς ἡμέρες ἑορτάζουν τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέ ποικίλους τρόπους, μέ λατρευτικές συνάξεις καί ἄλλες ἑορτα­στικές ἐκδηλώ­σεις, καθώς ἐπίσης μέ ἰδιαίτερους τρόπους στά σπίτια τους. Λεγόμαστε ὅλοι Χρι­στιανοί, καί ἑορτάζουμε αὐτές τίς ἡμέρες τήν κατά σάρκα Γέν­νηση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.Τό ἐρώτημα, ὅμως, πού ἀνακύπτει εἶναι: Ποιόν Χριστό ἑορτάζουμε; Ἑορ­τά­ζουμε τόν Χριστό ὅπως τόν διακηρύσσει τό Εὐαγγέλιο καί οἱ Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων, δηλαδή ἡ Καινή Διαθήκη, καί τόν ὁμολόγησαν οἱ Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνό­δων ἤ τόν Χριστό τῶν ἀπόψεών μας καί τῶν παθῶν μας; Καί τελικά ποιοί εἶναι ὅλοι αὐτοί οἱ Χριστιανοί καί τί πιστεύουν γιά τόν Χριστό;

Ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἑορτάζεται πανηγυρικά σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς γῆς, στήν δύση καί τήν ἀνατολή, τόν βορρᾶ καί τόν νότο, ἀλλά, ἄν ἐξετάσουμε προσεκτικά τά πράγ­ματα, θά διαπιστώσουμε ὅτι πολλῶν Χριστιανῶν ἡ θεολογία περί τοῦ Χριστοῦ εἶναι διαφορετική.Ἄλλοι Χριστιανοί ἑορτάζουν μόνον τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή βλέπουν μόνον τήν Γέννησή Του στήν Βη­θλε­έμ τῆς Ἰουδαίας καί τόν αἰσθάνονται μόνον ὡς ἄνθρωπο, ἔχοντας μόνον τήν ἀνθρώπινη φύση Του. Ἄλλοι Χριστιανοί ἑορτάζουν μόνον τήν θεία φύση Του, ἀφοῦ πιστεύουν ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀπορρο­φήθηκε ἀπό τήν θεία φύση. Καί ἄλλοι δυτικοί Χριστιανοί ἔχουν διάφορες ἀπόψεις γιά τόν Χριστό τήν διδασκαλία Του καί τό ἔργο Του. Ἀκόμη καί πολλοί Ὀρθό­δοξοι Χριστιανοί ἑορτά­ζουν τά Χριστού­γεννα, καί ὑμνοῦν τόν Χριστό, Τόν ὁποῖον ἐγκλείουν μέσα σέ ἐθνικι­σμούς καί τόν ἀναμειγνύουν σέ πολιτικές καί πο­λε­μικές σκοπι­μό­τητες.

Ὅμως, τά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας μᾶς προτρέπουν αὐτές τίς ἡμέρες νά ἑορτάσουμε τόν Χριστό ὅπως ἀποφάσισαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας στίς Οἰκουμενικές Συνόδους, καταδι­κά­ζοντας ἄλλες ἀπο­σπασματικές καί ἀπομο­νωμένες αἱρετικές ἀπό­ψεις. Προτρεπόμαστε νά ἑορτάσουμε τόν Χριστό, ὡς τέλειο Θεό καί ὡς τέλειο ἄνθρωπο, πού ἔχει δύο φύσεις, θεία καί ἀνθρωπίνη, ἑνωμένες στήν ὑπόστασή Του «ἀσυγχύτως, ἀτρέ­πτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως», καί ἔχει δύο θελήσεις, θεία καί ἀνθρωπίνη, οἱ ὁποῖες ἐνεργοῦν στήν μία ὑπόστασή Του. Αὐτό προσδιορίζεται μέ τήν λέξη Χρι­στός, πού συνιστᾶ μέγα μυστήριο.Τελικά, τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ εἶναι παγκόσμιο, παντοῦ ὑπάρ­χουν Χριστιανοί πού φέρουν τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά δέν τόν ἑορτάζουν πραγματικά, ἀφοῦ βλέπουν τόν Χριστό ἀποσπασματικά, αἱρετικά καί κατά τίς ἀτομικές τους ἀπόψεις, ἐκκοσμικευμένα, σύμφωνα μέ τά ἐθνικά τους φρο­νήματα καί τά πάθη τους.

Ἔτσι, ὁ Χριστός μέ τήν θεία ἐναν­θρώπησή Του ἔσωσε τό γένος μας ἀπό τήν ἁμαρτία, τόν διάβολο καί τόν θάνατο, ἀλλά οἱ Χριστιανοί δέν σώζονται ὅλοι, ἄν καί Τόν ἑορτάζουν καί Τόν πανηγυρίζουν, ἀφοῦ ἔχουν ἀτομικές δικές τους ἀπόψεις γιά τόν Χριστό, οἱ ὁποῖες ἀπόψεις προσδιορίζονται ἀπό τίς αἱρέσεις τους, τίς ἰδεολογίες τους καί τά πάθη τους.Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς γῆς κατά τήν Δευτέρα Του παρουσία θά τόν δοῦν μέσα στήν δόξα Του, ἐνῶ τώρα πολλοί Τόν πλάθουν μέ τήν φαντασία τους. Σέ ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς μᾶς δίνεται ἠ εὐκαιρία νά ἑορτάσουμε τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τό ἐπιτάσσει ἡ παράδοσή μας, ὅπως τό περιγράφουν οἱ Πατέρες μας στίς συνοδικές ἀποφάσεις τους καί στίς ὁμιλίες τους, ὅπως μᾶς προτρέπουν τά τροπάρια πού ψάλλουμε αὐτές τίς ἡμέρες, δηλαδή νά Τόν ἑορτάσουμε ὡς Χριστό, πού ἔχει δύο φύσεις καί δύο θελήσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι ἑνωμένες στήν ὑπόστασή Του, καί γι’ αὐτό λέγεται Χριστός.

Στήν ἐποχή μας ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα εἶναι «ἕνα μεῖγμα ἀπό Χριστιανούς, πρώην Χριστιανούς καί μή Χριστιανούς», δηλαδή εἶναι «ἕνας κόσμος μετα­χριστιανικός», (π. Συμεών τοῦ Ἔσσεξ), ἀλλά καί προχριστιανικός, εἶναι ἕνας κόσμος πού διακρίνεται ἀπό τόν «σχετικισμό», ὅτι, δηλαδή, ὅλα εἶναι σχετικά, καί προσπαθοῦν νά ἐντάξουν καί τόν Χριστό μέσα σέ αὐτήν τήν σχετικότητά τους. Ἔτσι, ὁ Χριστός δέν ἑορτά­ζεται ἀληθινά, ἀλλά κίβδηλα.

Γι’ αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά εἴμαστε πραγματικοί Ὀρθό­δοξοι Χριστιανοί, ὅπως τό ψάλλουμε στά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας αὐτές τίς ἡμέρες, γιατί διαφορετικά θά ἑορτάζουμε «Χριστούγεννα χωρίς τόν ἀληθινό Χριστό» μέ αἰώνιες συνέπειες.