Διεθνής ημέρα μουσείων: Ο ρόλος των τοπικών μουσείων

Τα μουσεία είναι μεταξύ των πιο πολύτιμων και ακριβών περιουσιακών στοιχείων μιας πόλης.

Του Ανδρέα Σκαρτσάρη*

Είναι σίγουρα παρήγορο ότι οι περισσότερες συζητήσεις αφορούν το πως θα κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για όλους. Όμως η επιτυχία έρχεται από την ικανότητά μας να αναλάβουμε δράση. Και η βιώσιμη ανάπτυξη αφορά την εκτέλεση των εργασιών.

Οι πολιτιστικές επενδύσεις όπως και οι άνθρωποι του πολιτισμού έχουν άμεση σχέση με την ανάπτυξη και την ελκυστικότητα των πόλεων αλλά και το πνεύμα και το ηθικό των πολιτών. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά πρωτοβουλίες που έχουν σχέση με τον πολιτισμό δοκιμάζονται από αναπτυξιακούς και οικονομικούς φορείς στο πλαίσιο προγραμμάτων καινοτομίας. Κυριαρχεί έντονα η τάση μιας επανάστασης της πολιτιστικής πολιτικής που οφείλεται στην αυξημένη απόδειξη των επιπτώσεων των πολιτιστικών επενδύσεων στην αστική αναγέννηση. Καθώς λοιπόν τουρισμός και πολιτισμός λειτουργούν απόλυτα σαν συγκοινωνούντα δοχεία θα είχε ενδιαφέρον να εξετάσουμε πως ένα τοπικό μουσείο μπορεί να προσφέρει μια παγκόσμια αφήγηση άρα τουρισμό και ανάπτυξη.

Ο κόσμος χρειάζεται μουσεία καθώς και επαγγελματίες της πολιτιστικής κληρονομιάς για να πετύχει τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης. Τα μουσεία διαπιστώνοντας την μετατροπή τους από κρατικούς θεσμούς σε θεσμούς πολιτών προσπαθούν να αναλάβουν νέους ρόλους και ευθύνες και αναμένεται να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στο μέλλον της πόλης και των τοπικών κοινωνιών που ανήκουν.

Η αφήγηση μιας παγκόσμιας ιστορίας μέσα από ένα τοπικό μουσείο απαιτεί μια προσεκτική και ιδιαίτερη προσέγγιση. Ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για γενικές ιστορίες και έννοιες όπως η κλιματική αλλαγή ή η απώλεια βιοποικιλότητας. Τα θεωρούν υπερβολικά αφηρημένα,ότι δεν τους αφορούν και εν τέλει πολύ μακριά από την καθημερινότητά τους. Όμως τα περισσότερα μουσεία είναι τοπικά και για να μιλήσουν για μια παγκόσμια ιστορία,να απευθυνθούν σε ένα παγκόσμιο θέμα πρέπει να εμπλέξουν καλύτερα τις τοπικές τους κοινότητες και τις δραστηριότητες γύρω από την τοπική κληρονομιά.

Γιατί έχει αποδειχτεί ότι ο καλύτερος τρόπος να πείτε μια παγκόσμια ιστορία είναι να ξεκινήσετε τοπικά!

Τα μουσεία μιας πόλης είναι περιουσιακό της στοιχείο και μάλιστα από τα πιο πολύτιμα και ακριβά. Γι’ αυτό πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε και να τα αναπτύξουμε όπως τους αξίζει.

Το θέμα του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2024 που γιορτάζεται σήμερα, 18 Μαΐου, είναι “Μουσεία για την Εκπαίδευση και την Έρευνα”.

Η μουσειακή εμπειρία είναι συνθέτη. Αυτό που στο τέλος μετράει είναι όχι τόσο τι επιθυμεί να μεταδωσει το μουσειο στον επισκέπτη αλλά αυτό που στην πραγματικότητα βιώνει / επεξεργάζεται / απορροφά ο επισκέπτης κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του.

Είναι σπουδαίας σημασίας τα προγράμματα public engagement και ο διάλογος μεταξύ πολιτών, ερευνητών, κοινωνίας και πολιτικής.

Θα ήταν εξαιρετικό να διασυνδέσουμε την επιστήμη με την τέχνη. Μπορούμε να ξεπεράσουμε τις παραδοσιακές προσεγγίσεις στην εκπαιδευτική πρακτική χρησιμοποιώντας την τέχνη και να ανοίξουμε με αυτόν τον τρόπο το «μαύρο κουτί» της τεχνολογίας και της επιστήμης.

Γιατί το πιο σημαντικό σήμερα είναι ο τρόπος που το μουσείο σχεδιάζει να συνομιλεί με τους επισκέπτες και την κοινότητα.

Για άρθρα που αναδημοσιεύονται και αναγράφεται η πηγή τους δεν φέρουμε καμμία ευθύνη, καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.