Τι λένε αναγνωρισμένοι επιστήμονες για το πρόβλημα των ιχθυοκαλλιεργειών στον Δήμο Ξηρομέρου

 

Την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου, σας παρουσιάσαμε το πολύ σημαντικό δισέλιδο δημοσίευμα, στο σαλόνι της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία και έγκριτης ελληνικής εφημερίδας ”Καθημερινή” (σελ. 28 & 29), για το πρόβλημα των ιχθυοκαλλιεργειών στον Δήμο Ξηρομέρου. Το δημοσίευμα υπογράφεται από την δημοσιογράφο Ηλιάνα Μαγρά (δείτε εδώ).

Το κομμάτι που μας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στο δημοσίευμα, ήταν η εξέταση του θέματος από επιστημονική σκοπιά. Το συγκεκριμένο κομμάτι θεωρούμε ότι είναι η πλήρη δικαίωση των θέσεων της Επιτροπής Αγώνα για την μη εγκατάσταση νέων μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας και επέκταση υπαρχουσών στο παράκτιο μέτωπο Αστακός – Μύτικας και στη νήσο Κάλαμο, στα αβαθή νερά, μέσα σε πανέμορφους κολπίσκους και δίπλα σε πανέμορφες παραλίες που τις χρησιμοποιούν λουόμενοι.

Το ίδιο είχαν πει ήδη από το μακρινό 1995, σε σχετικό τους πόρισμα, ειδικοί επιστήμονες του ΥΠΕΧΩΔΕ (δείτε εδώ.)

 

1. Όσον αφορά το κριτήριο του βάθους παραπέμπουμε στους βυθομετρικούς χάρτες της navionics, όπου φαίνονται με λεπτομέρειες τα βάθη στα σημεία που είναι οι μονάδες:

2. Όσον αφορά την ύπαρξη της Ποσειδωνίας στο παράκτιο μέτωπο Αστακός – Μύτικα και στη νήσο Κάλαμο, υπάρχουν δημοσιευμένες πολύ πρόσφατα  καταγραφές της Ποσειδωνίας, από επίσημους και αναγνωρισμένους φορείς, υπάρχει η ελλιπέστατη καταγραφή Ποσειδωνίας του Υ.Π.ΕΝ (https://thalchor-2.ypen.gov.gr/layers/geonode_data:geonode:poseidonia40) όπου δείχνουν και επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε για το τι συμβαίνει στο βυθό πλησίον των ακτών, αυτό που έδειξε και η πρόσφατη επιτόπια έρευνα του Ινστιτούτου Αρχιπελάγους, που φυσικά η Ποσειδωνία δεν καταστράφηκε στα σημεία των μονάδων από γιώτ και σκάφη. Αυτά είναι αστεία και γραφικότητες να λέγονται.

 

Δείτε παρακάτω το σχετικό κομμάτι του δημοσιεύματος της ”Καθημερινής”, όσον αφορά την επιστημονική σκοπιά του προβλήματος.

 

————————-

 

 

Η «Κ» μίλησε με επιστήμονες που κάνουν έρευνα σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ιχθυοκαλλιεργειών. Αυτές εξαρτώνται από το βάθος των κλωβών, από τα ρεύματα στο σημείο όπου είναι το τοθετημένοι και από τη φέρουσα δυνατότητα της κάθε μονάδας πόσα ψάρια μπορεί να παράγει.

«Αν τοποθετούνται σε θάλασσες που έχουν πολύ χαμηλό βάθος, κάτω από 20 μέτρα, τότε η επίδραση είναι σημαντική γιατί τα κλουβιά έχουν βάθος 10 μέτρων – οτιδήποτε φεύγει από τα κλουβιά πολύ γρήγορα φτάνει στον πυθμένα», δηλώνει ο Κωνσταντίνος Μυλωνάς, διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Η Έλενα Μεντέ, καθηγήτρια, στο Τμήμα Κτηνιατρικής του ΑΠΘ με εξειδίκευση στη Φυσιολογία Θρέψης των Υδρόβιων Ζωικών Οργανισμών, δηλώνει ότι περίπου το 5% της τροφής που δεν καταναλώνεται από τα ψάρια μένει στο περιβάλλον, κάτω από τα κλουβιά. «Είναι ρύπανση λόγω διατροφής και περιττωμάτων των ψαριών», σημειώνει, κάτι που λέει ότι προσπαθούν να μειώσουν «βάζοντας άλλους οργανισμούς που θα μπορούν να τραφούν από τα απόβλητα». Άλλος τρόπος είναι η μείωση της πυκνότητας των ψαριών σε ένα κλουβί. Όσον αφορά τα αντιβιοτικά που τρώνε τα ψάρια, χρησιμοποιούνται με βάση «ό,τι λέει η νομοθεσία στις ποσότητες και στα όρια που επιτρέπονται», αναφέρει.

«Είναι πολύ λίγα αυτά που έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι καλό, οπότε δεν γίνεται τόσο μεγάλη η χρήση γιατί είναι και δύσκολο να τα δώσεις», συμπληρώνει ο κ. Μυλωνάς. Το άλλο χημικό που χρησιμοποιείται στις ιχθυοκαλλιέργειες είναι η φορμαλίνη ή αλλιώς φορμόλη, τονίζει. «Σε μεγάλες συγκεντρώσεις είναι αντιβακτηριδιακό, τη χρησιμοποιούν για να σκοτώνουν τα παράσιτα, κάνοντας μπάνια φορμόλης, και μετά το νερό απελευθερώνεται στη θάλασσα», αναφέρει. Το υλικό διασπάται πολύ γρήγορα, σημειώνει, και μελέτες έχουν δείξει ότι η ποσότητα στο ψάρι (σ.σ. τα οποία βγαίνουν στην αγορά μέρες μετά το μπάνιο) ή στο νερό μέσα σε μία ώρα από το μπάνιο είναι αμελητέα. «Θα εκλείψει η χρήση της σιγά σιγά όχι μόνο για λόγους περιβάλλοντος, αλλά γιατί μπορεί να είναι καρκινογόνο για τον άνθρωπο που το χρησιμοποιεί, αν δεν το χρησιμοποιεί σωστά», συμπληρώνει.

Σύμφωνα με τον Μανώλη Τσαπάκη, διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, «σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας οι υδατοκαλλιέργειες είναι κυρίως παράκτιες, δεν είναι όπως στην Κύπρο ή στην Τουρκία που τα τελευταία χρόνια έχουν φύγει μακριά από την ακτή», λέει στην «Κ».

 

 

«Σε κάποιες περιοχές, μπορεί οι μονάδες να μην είναι σε βαθιά νερά και ο πυθμένας να έχει μεγαλύτερο ίζημα», σημειώνει. Άλλες είναι σε περιοχές όπου η ανανέωση του νερού δεν είναι τόσο έντονη – «όσο λιγότερη τόσο μεγαλύτερα τα προβλήματα».

Όσον αφορά τις αρνητικές επιπτώσεις, οι διεθνείς οργανισμοί αποδέχονται ότι κάτω από μια μονάδα μπορεί να υπάρξει επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά όχι σε μεγαλύτερες ακτίνες ή αν υπάρχει από κάτω Ποσειδωνία, που είναι προστατευόμενο είδος στη Μεσόγειο, επισημαίνει ο κ. Τσαπάκης. «Όταν φτιάχτηκαν κάποιες μονάδες πριν από 30 χρόνια, πιθανόν να είχαν φτιαχτεί πάνω από Ποσειδωνίες – τώρα αν πάει κάποιος δεν υπάρχουν, γιατί έχουν καταστραφεί», τονίζει.

Σήμερα, όμως, για να φτιαχτεί μια μονάδα ή για να μετεγκατασταθεί, πρέπει να έχει προηγηθεί χαρτογράφηση του βυθού. Αν μπορούν, τονίζει, είναι σημαντικό οι μονάδες να έχουν μια απόσταση από τη στεριά. «Δεν ξέρω αν το κράτος θα δώσει κίνητρα ή θα τους αναγκάσει να πάνε ανοιχτά, βλέπω όμως αρκετές μονάδες να το κάνουν τα τελευταία χρόνια, το περιβάλλον επιδρά στην ιχθυοκαλλιέργεια, άρα έχουν όφελος να πάνε σε πιο βαθιά νερά», δηλώνει ο κ. Τσαπάκης.

Ο καθηγητής Θαλάσσιας Οικολογίας Γιάννης Καρακάσης λέει στην «Κ» ότι στην Τουρκία η βιομηχανία αναγκάστηκε να μετακινηθεί στο 1,5 μίλι από την ακτογραμμή – «δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κάνουν πολύ πιο υγιή βιομηχανία από αυτήν που είχαν πριν», λόγω της καλύτερης ανανέωσης του νερού. «Πολλές από τις δικές μας μονάδες έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά κάμποσες είναι και σε προστατευμένους κόλπους», δηλώνει. Τόσο ο ίδιος όσο και ο κ. Τσαπάκης, όμως, διαφωνούν με τους ψαράδες του Αστακού, λέγοντας ότι οι ιχθυοκαλλιέργειες βοηθούν στην αύξηση των άγριων ψαριών – «γιατί ένα κομμάτι των περιττωμάτων αυξάνει τη διαθέσιμη τροφή τους», λέει ο κ. Τσαπάκης.

Παρότι ο κ. Μυλωνάς πιστεύει πως το να μεγαλώσουν οι ζώνες στις οποίες βρίσκονται οι μονάδες είναι καλύτερο για το περιβάλλον «δίνοντας λίγο μεγαλύτερη έκταση πετυχαίνεις ό,τι και η υδρανάπαυση, μπορείς να μεγαλώσεις ψάρια σε καλύτερη ποιότητα», αναφέρει, τονίζει ότι το θέμα εντέλει είναι πολιτικό. «Πόση θέλουμε να είναι η παραγωγή ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα;», αναρωτιέται. «Κανείς δεν θέλει να μην υπάρχουν ψάρια», λέει στην «Κ», «η να κοστίζουν 25 ευρώ το κιλό».