Τα έθιμα των Χριστουγέννων…
Τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων το έθιμο του παστού και της τσιγαρίδας.
Τα χριστόψωμα, τα κεράσματα, τα λαλάγια, το τσιγαρισμένο χοιρινό κρέας, το πάτημα της πέτρας, καθώς και τα φαγητά στην κρήνη για τις Μοίρες, είναι μερικά από τα έθιμα της περιόδου των Χριστουγέννων που τηρούνται σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου και της Αιτωλοακαρνανίας.
Των Θεοφανείων το έθιμο του «Γιάλα-Γιάλα». Ειδικότερα, την παραμονή της εορτής στολίζουν με φύλλα φοίνικα τις βάρκες από όπου θα βουτήξουν στη θάλασσα για να πιάσουν το Σταυρό. Ανήμερα των Θεοφανείων, έχοντας φορέσει παραδοσιακές ναυτικές στολές, περνούν από τα σπίτια και δέχονται κεράσματα και ευχές, τραγουδώντας το «Γιάλα-Γιάλα», έως την ώρα που θα πέσουν στη θάλασσα για να πιάσουν τον Σταυρό.
Σε χωριά της Αρκαδίας, κάτοικοι τοποθετούν σε κρήνες, ανήμερα την Πρωτοχρονιά, διάφορα φαγητά για τις Μοίρες. Εάν τη επόμενη ημέρα δεν τα βρουν, σημαίνει για αυτούς ότι η νέα χρονιά θα είναι καλή, ενώ εάν είναι στη θέση τους, τότε πιστεύουν θα συμβεί το αντίθετο.
Κάλαντα
Όπως και σήμερα έτσι και παλιότερα τα παιδιά σχημάτιζαν ομάδες που ξεκινούσαν στις 7 το πρωί και έλεγαν τα κάλαντα στις νοικοκυρές την ώρα που ζύμωναν το Χριστόψωμο. Βέβαια τότε σπάνια έπαιρναν λεφτά, καθώς δεν υπήρχαν και πολλά, με την ανταμοιβή τους να είναι γλυκά όπως η ραβανί, αυγά ή φρούτα. Τα κάλαντα που τραγουδάμε έχουν μια θρησκευτική εισαγωγή και ακολουθούν παινέματα για το νοικοκύρη και το σπίτι καθώς και στίχοι για την αμοιβή:
Κάθε χρόνο σε όλη την Ελλάδα περιμένουμε με ανυπομονησία τα Χριστούγεννα για να ενωθούμε με τους αγαπημένους μας ανθρώπους και να εκφράσουμε τη στοργή μας με τον πιο όμορφο τρόπο. Λατρεύουμε να στολίζουμε τα σπίτια μας ως ένδειξη χαράς, να ετοιμάζουμε τα πιο νόστιμα φαγητά για να τα απολαύσουμε με τους δικούς μας, να ανταλλάζουμε δώρα, ευχές και χαρμόσυνα συναισθήματα με τους αγαπημένους μας, να μοιράζουμε την ανθρωπιά και την ευαισθησία μας σε ανθρώπους που είναι μόνοι αυτές τις μέρες και να στέλνουμε μηνύματα αγάπης σε κάθε γωνιά της γης. Στην Ελλάδα, αφουγκραζόμαστε τις Χριστουγεννιάτικες στιγμές μας με τους πιο πρωτότυπους, παραδοσιακούς τρόπους που αγγίζουν γιορτινά την ψυχή μας και που μας μένουν αξέχαστοι. Κάθε ελληνικό γεωγραφικό συγκρότημα αφήνει το δικό του γιορτινό στίγμα καλώντας μας να γνωρίσουμε τα έθιμα και τις συνήθειές του.
Το χριστόψωμα, τα κεράσματα, τα λαλάγια, το τσιγαρισμένο χοιρινό κρέας, το πάτημα της πέτρας, καθώς και τα φαγητά στην κρήνη για τις Μοίρες, είναι μερικά από τα έθιμα της περιόδου των Χριστουγέννων που τηρούνται σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου και της Αιτωλοακαρνανίας.
Στη Μάνη, οι οικογένειες ψήνουν στον φούρνο του σπιτιού τα χριστόψωμα, τα οποία κόβει ο οικοδεσπότης ανήμερα τα Χριστούγεννα, αφού πρώτα ευχηθεί χρόνια πολλά.
Μάλιστα, η πρώτη τηγανίδα είναι πάντα μεγάλη, έχει ένα σταυρό και είναι του Χριστού.
Τα κάλαντα
Προάγγελοι των Χριστουγέννων είναι τα παιδιά που τραγουδούν τα κάλαντα:
Καλήν ημέραν άρχοντες,
αν είναι ορισμός σας,
Χριστού τη θεία Γέννηση
να πω στ’ αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλει
Οι ουρανοί αγάλλονται,
χαίρει η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται,
εν φάτνη των αλόγων
Ο βασιλεύς των ουρανών
και ποιητής των όλων…………
Καλά Χριστούγεννα!!!
